گاز حامل باید یک
گاز بیاثر باشد تا با فاز ساکن، حلال و یا نمونه واکنش ندهد، به همین
دلیل معمولاَ از نیتروژن یا هلیم استفاده میشود. در دمای ثابت، فشار و سرعت جریان گاز به طرف ستون را با تنظیم کنندة فشار و جریان سنج،
ثابت نگه میدارند. مقدار µL 1/0-5 از نمونه مایع به وسیله یک سرنگ مخصوص
وارد قسمت تزریق نمونه میشود. نمونههای جامد را باید در یک حلال فرار
مناسب، حل و سپس تزریق نمود. برای نمونههای گازی باید حجمهای بیشتری
انتخاب شود. نمونه پس از تزریق در نتیجة گرمای حاصل از سیستم الکتریکی
تبدیل به گاز میشود و با گاز حامل مخلوط شده، به طرف ستون میرود. فاز
ساکن یک مایع دیرجوش مانند روغن پارافین یا روغن سیلیکون است که تا حدود
400 مقاوم است و به صورت لایه نازکی روی ذرات جامد گسترده شده است. مایع
به کار رفته باید از نظر شیمیایی غیر فعال بوده و برای اجزای نمونه قابلیت
انحلال مختلفی داشته باشد. علاوه بر ستونهای پر شده میتوان از ستونهای
مویین به طول حدود cm 10-100 و قطر داخلیcm 0/25-0/32 استفاده نمود که
داخل آنها از سلیت پوشیده شده است و فیلم نازکی از مایع دیرجوش بر روی
پوشش سیلیسی قرار دارد. جدا شدن مواد در ستون، نظیر فرایند استخراج
است. نمونه که در فاز گاز محلول است از بالای ستون وارد میگردد و اجزای
آن بر حسب ضریب توزیع خود بین دو فاز مایع و گاز تقسیم میشوند. در نتیجه
اجزای موجود در نمونه بر حسب تمایلی که ستون برای نگهداری آنها دارد از
یکدیگر جدا شده و به وسیله عبور گاز حامل، اجزا جدا میشوند و به ترتیبی
که متناسب با عکس تمایل نگهداری ستون برای آنها است، از انتهای ستون خارج
شده، وارد آشکارساز میگردند. در آشکارساز اجزاء جدا شده موجود در گاز
حامل مورد شناسایی و اندازهگیری قرار میگیرند. دمای ستون GC را میتوان روی دمای خاصی
تنظیم کرده و به صورت همدما جداسازی را انجام داد. همچنین در برخی موارد
که اجزای نمونه در ستون به خوبی جدا نمیشوند، برای جداسازی بهتر از روش
برنامهریزی دمایی استفاده میشود. در این روش دمای ستون را طبق برنامهای
از پیش تعیین شده و با سرعتی مناسب افزایش میدهند تا مواد به تدریج از
یکدیگر جدا شوند |