اهمتر و طرز کار

اهمتر و طرز کار آن : نام دیگر اهمتر،مولتی متر یا آوومتر می باشد. وظیفه اهمتر: اندازه گیری مقدار مقاومت،مقدار ولتاژ متناوب،مقدار ولتاژ مستقیم و مقدار جریان می باشد و به آن اندازه گیر چند حالته یا مولتی متر می گویند. طریقه کار قسمت اهم و طرز اندازه گیری مقاومت در اهمتر عقربه ای : ابتدا کلید سلکتور اهمتر را روی R*1 گذاشته و دو فیش اهمتر را به هم اتصال می دهیم،عقربه باید حرکت کند و روی صفر بایستد.در غیر اینصورت پیچ تنظیم صفر اهمتر باید تنظیم شود.اگر تنظیم نشد،باطری قلمی 1.5 ولتی داخل اهمتر ضعیف است. (باطری 9 ولت کتابی مربوط به قسمت R*10K است.)یا اهمتر خراب است سپس دو فیش اهمتر را به دو سر مقاومت می زنیم.البته دقت شود که هر دو دست به فیش های اهمتر تماس نداشته باشد.اگر عقربه حرکت نکند کلید را روی R*10 و یا R*100 و یا R*1k قرار می دهیم. به طور مثال اگر کلید روی R*100 باشد و عقربه روی خط مدرج شده روی عدد 50 ایستاد می گوییم مقدار مقاومت برابر است با (100*50=5000) یعنی 5000 اهم می باشد.اگر کلید را روی R*1K قرار دهیم و عقربه روی 5 بایستد که مقدار مقاومت باز هم برابر است با : 5*1K=5K دقت شود هر بار که کلید را روی R*1 یا R*10 یا ...قرار می دهیم باید تنظیم صفر مجددا صورت گیرد. طریقه کار قسمت AC: برای اندازه گیری ولتاژ AC(مانند برق شهر) کلید انتخاب کننده (سلکتور) را در قسمت AC-Vباید قرار داد.(برق ACقطب مثبت و منفی ندارد و فیش ها را از هر طرف بزنیم فرقی نمی کند.) اگر کلید را روی درجه 10 قرار دهیم مقدار ولتاژ را روی خط مدرج بین صفر تا 10 باید بخوانیم،اگر کلید را روی درجه 50 قرار دهیم،مقدار ولتاژ را روی خط مدرج بین صفر تا 50 باید بخوانیم و اگر کلید سلکتور را روی درجه 250 قرار دهیم،مقدار ولتاژ را روی خط مدرج 0 تا 250 باید بخوانیم و اگر کلید سلکتوری را روی درجه 500 قرار دهیم،چون خط مدرج 500 وجود ندارد،مقدار ولتاژ را روی خط 0 تا 50 می خوانیم و آن را در 10 ضرب می کنیم و اگر کلید را روی 1 قرار دهیم مقدار ولتاژ را روی خط 0 تا 10 خوانده و بر 10 تقسیم می کنیم. طریقه کار قسمت ولتاژ DC : برای اندازه گیری ولتاژ DC(مانند برق باطری یا آداپتور) کلید سلکتور را باید در قسمت DC-V قرار داد.برق DC دارای قطب + و - است و باید فیش سیاه را به منفی و فیش قرمز را به مثبت بزنیم در غیر اینصورت عقربه در جهت مخالف حرکت می کند.برای خواندن ولتاژ DC مانند ولتاژ AC عمل می شود،یعنی اگر کلید روی 10 باشد مقدار ولتاژ روی خط مدرج بین صفر تا 10 و اگر روی 50 باشد روی خط مدرج صفر تا 50 و اگر روی 250 باشد روی خط مدرج صفر تا 250 خوانده می شود. برای اندازه گیری جریان DC بایستی مولتی متری که کلید آن روی DC-mA است،به طور سری در مدار قرار گیرد و مقدار جریان روی همان خطوط مدرج بین 0 تا 10،یا 0 تا 50 و یا 0 تا 250 خوانده شود. دکمه فشاری قرمز روی بعضی اهمترها برای تست باطری اهمتر است،اگر فشار دادیم و عقربه تا نیمه حرکت کرد باطری سالم است.همچنین اگر دو سر اهمتر را به هم بزنیم و با تنظیم پیچ اهمتر عقربه روی صفر نیاید یا باطری آن ضعیف است یا اهمتر خراب است. کلید دو حالته در بعضی اهمترها (+ -) برای اینست که اگر در موقع ولتاژگیری عقربه در جهت مخالف حرکت شود به جای تعویض فیش ها کلید را در حالت دیگر قرار داده ولتاژ را بخوانیم. برای اندازه گیری ولتاژ باطری ها کلید سلکتور در قسمت ولتاژ روی درجه 10 قرار دارد بنابراین مقدار را روی خط مدرج بین صفر تا 10 باید بخوانیم که در این صورت مشاهده می کنیم،عقربه بین 4 تا 6 قرار گرفته است و حدودV 4.5 ولت را نشان می دهد.همچنین در شکل زیر طریق ولتاژگیری برق شهر نشان داده شده است. طرز کار اهمتر دیجیتال: الف-طریقه اندازه گیری مقاومت: کلید سلکتور اهمتر را روی قسمت Ω قرار می دهیم در این قسمت،علامت های ((200 و 2kو 20kو 200kو 2Mو 20M)) نوشته شده است که قسمت ●))) مربوط به تست دیود،تست ترانزیستور و تست قطع و وصل بودن می باشد (بیزر یا بوق). هنگامی که کلید اهمتر را روی عدد 200 قرار می دهیم،یعنی اهمتر در این حالت قابلیت اندازه گیری مقاومت های بین صفر تا 200 اهم را دارا می باشد و هنگامی که کلید را روی 2K قرار می دهیم،یعنی اهمتر قابلیت اندازه گیری مقاومت های بین صفر تا 2 کیلو اهم را دارا می باشد و ... ضمنا در این حالت فیش سیاه اهمتر را در محل COM و فیش قرمز اهمتر را در محلی که با V/F/Ω مشخص شده قرار می دهیم و مقدار مقاومت را بر روی صفحه می خوانیم.هرگاه اهمتر قادر به خواندن مقدار مقاومت نباشد عدد 1 ظاهر می شود که باید کلید را تغییر داد و هرگاه اهمتر در همه حالت عدد 1 را نشان دهد معرف خرابی مقاومت است. طریقه تست دیود و ترانزیستور با اهمتر دیجیتال: برای تست دیودها و ترانزیستورها،کلید اهمتر را روی قسمت ... قرار می دهیم و فیش سیاه اهمتر را در نقطه COM و فیش قرمز را در نقطه V/F/Ω قرار داده و دیود و ترانزیستور را تست می کنیم. طریقه اندازه گیری ولتاژ مستقیم(باطری=DC): کلید سلکتور را روی محدوده ولتاژ DC که با علامت _ مشخص شده قرار می دهیم.در این محدوده شماره های مختلفی دیده می شود.چنانچه کلید را روی رنج 200m قرار دهیم،مفهومش اینست که اهمتر در این حالت قادر است ولتاژهای بین صفر تا 200 میلی وات را اندازه گیری کند.چنانچه کلید سلکتور را روی عدد 2V قرار دهیم مفهومش اینست که اهمتر در اینحالت قادر است ولتاژهای بین صفر تا 2 ولت را اندازه گیری کند و به همین نحو... در این حالت نیز فیش سیاه در محل COM و فیش قرمز در محل V/F/Ω نصب می شود.ضمنا به علت اینکه بایستی فیش مثبت و منفی را درست وصل کنیم،در صورت برعکس زدن فیشها،مقدار ولتاژ با علامت منفی روی صفحه ظاهر می شود. طریقه اندازه گیری ولتاژ متناوب(AC): کلید سلکتور اهمتر را روی محدوده ولتاژ AC که با علامت ~ مشخص شده قرار می دهیم.در این محدوده شماره های مختلفی دیده میشود.چنانچه کلید را روی رنج 2V قرار دهیم،یعنی در این حالت اهمتر قادر است ولتاژهای بین صفر تا 2 ولت متناوب را اندازه گیری کند و اگر کلید را روی 20V قرار دهیم یعنی اهمتر ولتاژهای بین صفر تا 20 ولت را می تواند اندازه گیری نماید.در این حالت فیش سیاه را در محل COM و فیش قرمز را در محل V/F/Ω قرار داده و فیش ها را از هر طرف به محل ولتاژ وصل کنیم فرقی نمی کند چون ولتاژ متناوب قطب منفی و مثبت ندارد. طریقه اندازه گیری جریان DC: کلید سلکتور را روی قسمت DC-mA قرار داده و فیش سیاه را در محل COM و فیش قرمز را در محل mA (برای جریان کم) و یا 20A (برای جریان زیاد) قرار داده و آنگاه برای اندازه گیری جریان،فیش اهمتر را در مدار مربوطه به صورت سری قرار می دهیم. طریقه اندازه گیری مقدار ظرفیت خازن: پایه های خازن را پس از خالی خازن،در محلی که با CX در قسمت بالای اهمتر مشخص شده است قرار داده و کلید سلکتور را در قسمت CX،بر روی یکی از شماره ها قرار می دهیم.به طور مثال وقتی کلید سلکتور را روی رنج 20n قرار می دهیم یعنی اهمتر قادر است ظرفیت خازنهایی که بین صفر تا 20 نانوفاراد است را اندازه گیری نماید. طرز کار تستر ترانزیستور در اهمتر دیجیتال: ابتدا مشخص می کنیم که ترانزیستور PNP(مثبت) است و یا NPN(منفی) و سپس پایه های Bو Eو C آن را مشخص می کنیم. سپس ترانزیستور مورد تست را در محل مربوطه قرار داده و کلید سلکتور را روی hFE قرار می دهیم و آنگاه مقدار hFE ترانزیستور بر روی صفحه اهمتر ظاهر می شود که با مقایسه کردن آن با مقدار hFE که در جلوی شماره آن ترانزیستور،در کتاب مشابهات ترانزیستورها نوشته شده است،می توان پی برد که ترانزیستور سالم است یا خراب. طریقه اندازه گیری مقدار فرکانس با اهمتر دیجیتال : کلید سلکتور اهمتر را روی قسمت فرکانس (20KHZ) قرار داده و فیش سیاه را به محل COM و فیش قرمز را در محل V/F/Ω قرار می دهیم و آنگاه مقدار فرکانس را اندازه می گیریم. طریقه اندازه گیری مقدار حرارت با اهمتر دیجیتال : قطعه حساس به حرارت را که به دو فیش وصل است و در جعبه اهمتر قرار دارد به محلی که در قسمت بالای اهمتر قرار دارد و با علامت - و + مشخص شده قرار داده و آنگاه اگر قطعه فوق را به محل دما نزدیک کنیم مقدار حرارت بر روی صفحه اهمتر ظاهر می شود. کلید Hold در اهم متر دیجیتال چیست؟ در بعضی اهمترهای دیجیتال،مقدار کم و زیاد شده و متناوبا تغییر کند که برای ثابت دیده شدن عدد،می توان کلید Hold را فشار داد.

تاریخ: ۱۳۹۲/۹/۳۰

بهداشت - ایمنی - زیستگاه HSE

بهداشت - ایمنی - زیستگاه HSE

بهداشت - ایمنی - زیستگاه HSE   دستگاه GFCI یا نشت یاب   بطور کلی یک مدار برق 110 یا 220 ولت دارای سه رشته سیم است که عبارتند از سیم فاز ، سیم نول و سیم اتصال به زمین . همانطور که می دانید وظیفه سیم فاز ( معمولاً دارای روکش سیاه است ) انتقال انرژی از منبع به مصرف کننده می باشد. سیم نول ( با روکش متفاوت مثلاً سفید ) هم مدار را کامل می کند و انرژی مصرف شده را به منبع یا زمین بر می گرداند. خاطر نشان می شود که هر دو سیم فاز و نول دارای جریان های یکسان می باشند ولی تفاوتشان در این است که سیم فاز دارای اختلاف پتانسیل 110 یا 220 ولت است در حالی که اختلاف پتانسیل سیم نول تقریباً صفر است. سیم اتصال به زمین که معمولاً سبز رنگ است ، جهت حفظ ایمنی افراد و تجهیزات برقی در نظر گرفته می شود. این سیم در صورت تماس سیم فاز با بدنه ی دستگاه برقی و ایجاد اتصال کوتاه ، به واسطه مقاومت اندکش جریان را به زمین انتقال می دهد و از عبور جریان از بدن افرادی که با دستگاه تماس دارند ، جلوگیری می کند. همچنین در زمان ایجاد اتصال کوتاه ، از آنجا که جریان خیلی زیادی در مدت کوتاه از محل اتصال رد می شود فیوز یا ادوات قطع مدار را فعال می کند و نهایتاً مدار قطع می شود. برخی از دستگاه ها و ماشین آلات بدون سیم اتصال به زمین و تنها به واسطه ی موقعیت قرار گیری یا پایه هایشان به زمین متصل شده اند. بدیهی است که در چنین حالتی در صورت تماس سیم فاز با دستگاه ، بدنه ی آن برق دار می شود و خطراتی را بوجود می آورد. اما در مواردی این اتصال کوتاه بوجود آمده ، به واسطه ی مقاومت زیاد بدنه دستگاه ها و سایر موارد مشخص نمی شود ، همچنین جریان در این حالت آنقدر نیست که بتواند روی فیوز یا ابزارهای قطع جریان تأثیر بگذرد. بنابراین دستگاه با وجود نشت جریان به کار خود ادامه می دهد.   این پدیده که به برق دزدی یا نشت جریان Ground fault معروف است می تواند از جنبه ی ایمنی ، به خصوص در ساختمان ها و مکان های مسکونی و ماشین آلات صنعتی خطرناک باشد. کنترل این پدیده در واقع اساس کار دستگاه هایی تحت عنوان نشت یاب جریان خطا یا GFCI می باشد ( Ground fault circuit interrupter ) ، که هر وقت جریان سیم نول کمتر از جریان سیم فاز باشد ، دستگاه GFCI یک نشت را تشخیص می دهد و بوسیله ی سوئیچ هایی که تحت تأثیر یک بوبین هستند مدار را باز نموده و جریان را قطع می گردد. امروزه در کشورهای پیشرفته نصب چنین دستگاه هایی بخصوص در حمام ها و آشپزخانه های مناطق مسکونی ، الزامی است. یکی از مشکلات استفاده از چنین دستگاه هایی این است که به هیچ صورت نمی توان جلوی برخی از نشت ها را گرفت. مثلاً در محیط های نم دار و یا در شرایطی که سیم های ارتباطی برق خیلی بلند باشند ، جلوگیری از نشت عملاً غیر ممکن می شود. نهایتاً این نشت ها سبب می شوند که دستگاه GFCI متناوباً و بطور ناخواسته عمل کرده و باعث قطع مدار و اختلال در کار گردد. اما چرا نمی توان به فیوزها و قطع کننده های جریان از جنبه ی ایمنی اعتماد کرد ؟ در پاسخ به این سؤال باید یادآور شد که فیوزها ( حتی فیوزهای خانگی ) معمولاً تا جریان از یک مقدار حداکثری فراتر نرود ، عمل نمی کنند. این مقدار حداکثری در بسیاری از موارد بین 15 تا 20 آمپر ( بسته به رنج آمپراژ فیوز مورد استفاده فرق می کند ) در نوسان است، که این جریان برای انسان بسیار خطرناک و کشنده است ، بنابراین ملاحظه می کنید که استفاده از دستگاه های قطع کننده مدار، مثل GFCI از لحاظ ایمنی چقدر ارزشمند است.

تاریخ: ۱۳۹۲/۱۰/۳

سنسور های مجاورتی proximity

سنسور های مجاورتی proximity

حسگرهای مجاورتی یک حسگر مجاورتی (Proximity Sensor) نوعی از حسگر هاست که قادر به تشخیص وجود اجسام نزدیک بدون هیچ گونه تماس فیزیکی است. یک حسگر مجاورتی اغلب یک میدان الکترومغناطیسی یا الکترواستاتیکی و یا پرتویی از تشعشعات الکترومغناطیسی (به عنوان مثال، پرتو مادون قرمز) را از خود منتشر می‌کند و به دنبال تغییرات در محیط یا سیگنال‌های برگشتی می ماند. شی در حال حس شدن اغلب به عنوان هدف حسگر (Sensor Target) شناخته می شود. هدف‌های مختلف نیاز به حسگرهای مختلفی دارند. به عنوان مثال برای یک هدف پلاستیکی یک حسگر خازنی یا فوتوالکتریک می تواند مناسب باشد. برای اهداف فلزی از حسگرهای القایی استفاده می شود. بیشترین فاصله ای را که حسگر میتواند تشخیص دهد دامنه نامی(Nominal Range) می نامند. بعضی از حسگرها دارای ویژگی تنظیم دامنه نامی یا وسیله ای هستند که بتواند فاصله تشخیص درجه بندی شده ای را گزارش دهند. حسگرهای مجاورتی می توانند قابلیت اطمینان بالا و طول عمر کارکرد زیادی داشته باشند این امر به دلیل عدم وجود قسمت‌های مکانیکی و تماس فیزیکی بین حسگر و شی حس شده می باشد. سنسورهای مجاورتی همچنین در مانیتور کردن لرزش ماشین جهت اندازه گیری لرزش در فاصله بین میل لنگ و یاتاقان‌ها مورد استفاده قرار می گیرند. این امر در توربین‌های بخار بزرگ، کمپرسورها، و موتورهایی که از یاتاقان‌های نوع آستینِی (sleeve-type bearings) بسیار متداول است. IEC 60947-5-2 جزئیات فنی حسگرهای مجاورتی را بیان کرده است. حسگر هایی که برای کار در یک فاصله بسیار کم ساخته می شوند اغلب به عنوان کلیدهای لمسی استفاده می شوند. حسگرهای مجاورتی دارای دو بخش هستند و زمانی که دو قسمت از هم دور می شوند سیگنالی فعال می شود. یک حسگر مجاورتی می تواند در سیستم‌های امنیتی نیز مورد استفاده قرار گیرد، مثلا زمانی که یک پنجره باز می‌شود سیستم اخطار آن فعال شود. حسگرهای مجاورت چطور کار می‌کنند؟ حسگرهای مجاورت نوعی از حسگرها هستند که قادر به تشخیص وجود اجسام نزدیک بدون هیچ گونه تماس فیزیکی می‌باشد. یک حسگر مجاورتی اغلب یک میدان الکترومغناطیسی، الکترواستاتیکی و یا پرتویی از تشعشعات الکترومغناطیسی (به عنوان مثال، پرتو مادون قرمز) را از خود منتشر می‌کند و به دنبال تغییرات در محیط یا سیگنال‌های برگشتی می‌ماند. این دست حسگرها غالباً در کنار بلندگو (اسپیکر) گوشی جای گرفته‌اند و زمانی که کاربر مشغول مکالمه با گوشی است، و آن را به کناره‌ی صورت و گوش خود نزدیک می‌کند، حسگرهای مجاورت فعال شده و قابلیت لمسی صفحه را از کار می‌اندازند تا از ورود ناخواسته‌ی اطلاعات جلوگیری شود. از این گذشته این حسگرها نور صفحه نمایش را قطع کرده و به ذخیره‌ی بیش از پیش انرژی الکتریکی کمک می‌کنند. اما زمانی که کاربر از هدفون یا کیت‌های هندزفری استفاده می‌نماید، این حسگرها فعال نمی‌شوند چرا که نمی‌توانند مجاورت اندام صورت کاربر را در نزدیکی خود حس کنند. حسگرهای HSDL-9100 نوعی از حسگرهای مجاورت مینیاتوری (بسیار ریز) هستند که از متداول‌ترین تولیدات موجود در این زمینه به شمار رفته و امروزه در اغلب گوشی‌های هوشمند یافت می‌شود. جالب اینکه به دلیل وجود همین حسگرها وقتی کاربر تلفن همراه را در نزدیک صورت خود قرار می‌دهد در زمان زنگ خوردن گوشی، صدای کمتری از آن بلند می‌شود. چرا که حسگر بدن کاربر را تشخیص داده و می‌داند صدای بلند زنگ می‌تواند به گوش وی آسیب برساند؛ به همین خاطر است که از شدت صدای زنگ می‌کاهد.اصولاً، حسگرهای مجاورت از امواج الکترومغناطیسی استفاده می‌کنند. در گوشی‌های تلفن همراه نیز این حسگرها از امواج مادون قرمز بهره می‌برند. این حسگرها همچنین دارای آستانه‌ی فعالسازی متفاوتی هستند که بنا به محصولی که در آن به کار گرفته می‌شوند متفاوت است؛ اما عموماً این فاصله در گوشی‌های هوشمند با توجه به سبک استفاده کاربران مختلف بین ۲ تا ۵ سانتیمتر در نوسان است. جالب اینکه، شرکت HTC در برخی گوشی‌های هوشمند خود قابلیتی را تعریف کرده است که اگر کاربر تلفن خود را از سمت نمایشگر بر روی سطح میز بگذارد، گوشی به طور خودکار به حالت بی‌صدا (یا Silent) تغییر وضعیت می‌دهد و کلیه هشدارهای صوتی دستگاه از کار می‌افتد. این قابلیت برای جلسات کاری یا حضور در کلاس درس بسیار مفید است. اگر گوشی شما فاقد این امکان است می‌توانید با بهره از برنامه‌هایی مشابه Smart Screen Off چنین قابلیتی را به آن اضافه نمایید. حسگرهای مجاورت در لپ‌تاپ‌ها انواع لپ‌تاپ‌های امروزی نیز مجهز به حسگرهای توکار مجاورت هستند که در کارکردهایی نظیر تشخیص خودکار و فعال‌سازی نور زمینه به کارگرفته می‌شوند. حسگرهای مجاورت در چاپگرها اکثر چاپگرهای مدرن نیز مجهز به حسگرهای مجاورتی هستند که وظیفه‌ی اصلی آن تشخیص لبه‌ی کاغذ و خود آن است. این همان حسگرهایی هستند که وقتی کاغذی در مخزن دستگاه نیست پیغام می‌دهند یا پیغام گرفتگی کاغذ در چاپگر را مخابره می‌کنند. از دیگر کاربردهای حسگرهای مجاورت می‌توان به استفاده از آن در سپر اتومبیل‌ها برای تشخیص فاصله خودرو با اشیاء در هنگام پارک کردن، سامانه‌ی گرماسنج زمین برای تشخیص مجاورت به سطح زمین در سیستم‌های امنیت هوانوردی، توپخانه‌های ضد موشک و ترن‌های هوایی و سایر موارد اشاره کرد. از این گذشته، کاربردهای صنعتی حسگرهای مجاورت در بررسی و اندازه‌گیری میزان لرزش و فاصله بین میل لنگ و یاتاقان‌های ماشین‌های کاری است. همچنین استفاده از این حسگرها در توربین‌های بخار بزرگ، کمپرسورها، و موتورهایی که از یاتاقان‌های نوع آستینی بهره می‌برند نیز رایج است. کلیدهای حدی مجاورتی کلید مجاورتی یک اسم مشخصه ای است.کارکرد چنین قطعه ای به این صورت است که وقتی یک شئ در نزدیکی و مجاورت آن قرار می گیرد عمل کلیدی انجام داده و یک مدار را قطع و یا وصل می کند.مشخصه ای که باعث می شود این کلید از کلیدهای مکانیکی متمایز باشد،عملکرد کلیدی آن بدون تماس فیزیکی شی خارجی با کلید است.در واقع کلید از فاصله دور راه اندازی می شود.این نوع کلیدها از خاصیت اثر اشیای خارجی روی میدانهای فرکانس رادیویی(RF) ،میدانهای مغناطیسی ،میدانهای خازنی،میدانهای آکوستیکی و نوری استفاده می کنند،معمولا میدانهای RF به واسطه حضور مواد آهنی (فرو مغناطیسی) که با عبور جریان هر جریانی از آنها توسط میان،انرژی جذب می کنند،تغییر می یابد.از میدانهای مغناطیسی میتوان براحتی برای بستن کلیدهای زبانه ای(Reed)(که اصطلاحا ریدرله گفته می شود)استفاده کرد.این عمل با نزدیک کردن یک آهنربا به کلید یا با قرار دادن یک ماده مغناطیسی بین آهنربا و کلید انجام میشود.علاوه بر این،از آهنربها برای تغییر میدانهای الکتریکی در قطعاتی که توسط اثر هال فعال میشوداستفاده میگردد.(این پدیده زمانی ایجاد می شود که یک هادی حامل جریان داخل یک میدان مغناطیسی قرار گیرد.با قرارگرفتن هادی حامل جریان در یک میدان مغناطیسی باعث تولید ولتاژی در دو سر هادی خواهد شد).این ولتاژ به نام ولتاژ هال(Hall)معروف است.مقدار بزرگی ولتاژ هال متناسب با حاصلضرب جریان در میدان است.بنابراین قطعه اثر هال در حکم یک ضرب کننده عمل می کند.در صورتی که جریان ثابت باشد،ولتاژ هال متناسب با میدان مغناطیسی خواهد بود.در شرایطی که میدان مغناطیسی ثابت باشد ولتاژهال متناسب با مقدار جریان عبوری خواهد بود. قطعات با خاصیت خازنی با استفاده از تغییر در ظرفیت خازنی کار می کنند.در این قطعات جسمی که باید تشخیص داده شود به عنوان یک صفحه از خازن عمل می کند و زمانی که شی مورد تشخیص فلزی است،از سنسور به عنوان صفحه دیگر خازن استفاده می شود و در صورتی که شی مورد تشخیص غیر فلزی باشد به عنوان دی الکتریک بین صفحات هادی خازن عمل می کند.در قطعات صوتی از میدانهای صوتی استفاده می شود که یا توسط قطع شدن میدان صوتی با عبور شی مورد تشخیص یا آشکار سازی انعکاس صوت از روی شی مورد تشخیص،عمل شناسایی شی انجام می شود.قطعات فتو الکتریک هم به طریق مشابهی عمل میکند و فقط امواج مورد کاربرد به جای امواج صوتی،شعاع های نوری خواهند بود همه روشهای گفته شده در کاربردهای عملی دارای نقاط قوت و ضعف هستند.کلیدهای مجاورتی دقیقا مشابه با کلیدهای مکانیکی،دارای دو سیم هستند برای نصب کلید،بایستی یک سیم آنرا به منبع تغذیه و سیم دیگر را به بار وصل کرد.

تاریخ: ۱۳۹۲/۱۰/۱۱

چیستHI POT واژه HIPOT یا HI POT مخفف واژه HIGH POTENTIAL است.

چیستHI POT واژه HIPOT یا HI POT مخفف واژه HIGH POTENTIAL است.
برای اینکه بدانیم تست HI POT چیست و چگونه انجام می شود، لازم است در ابتدا تئوری تست HI POT را تشریح کنیم. گاهی اوقات این تست، تست استقامت دی الکتریک نامیده می شود و به منظور تشخیص قدرت عایقی بین حامل های جریان فشار قوی و متعلقات آنها بکار می رود. این تست با اعمال یک ولتاژ بالا به هادی ها و متعلقات آنها انجام می گیرد و میزان جریان نشتی جاری شده بین عایق اندازه گیری می شود. بر طبق نظریه اگر یک مقدار ولتاژ بالاتر از ولتاژ نامی هادی به عایق اعمال گردد و بدون اینکه شکست (که نتیجه آن جریان نشتی بزرگی می باشد) اتفاق بیفتد، آنرا تحمل کند آنگاه هادی مورد تست در شرایط کار نرمال خود بدون هیچ مشکلی راه اندازی می گردد. این تست بر روی کابل های ولتاژ بالا و باسبار ها صورت می گیرد.
تست HI POT با نشان دادن میزان جریان نشتی ، نشان می دهد که آیا شکست دی الکتریک در مجموعه هادی وجود دارد یا نه؟ ذکر این نکته ضروری است که در برخی شرایط از بهترین عایق ها هم می تواند مقداری جریان عبور کند.  گاهی اوقات ممکن است با اعمال ولتاژی کمتر از ولتاژ نامی نیز مقدارکمی جریان نشتی وجود داشته باشد. این جریان نشتی می تواند ناشی از عواملی مانند ظرفیت خازنی عایق، مقاومت عایق، پدیده کرونا و تاثیرات الکتروشیمیایی باشد. اما  اگر کابل یا مجموع هادی مورد تست، آسیب دیده یا زدگی داشته باشد، مقدار جریان نشتی بسیار زیاد خواهد بود.و این امر میتواند به شخصی که در نزدیکی محل آسیب دیده قرار گرفته است، صدمه وارد نماید. اگر در فرایند ساخت کابل یا در بقیه مراحل مانند حمل و نقل، کابل کشی ، مفصل زنی ، سر کابل زنی و ... آسیبی به کابل و عایق آن وارد شده یا منفذ یا ناخالصی در کابل وجود داشته باشد ، احتمال صدمه دیدن آن قسمت از کابل در حالتی که در سرویس است، در اثر نشت جریان وجود دارد; و به کابل و تاسیسات آسیب های جبران ناپذیری وارد می گردد. و تست HI POTبهترین راه تشخیص موارد فوق می باشد. این تست می تواند عایق کم، سوراخ بودن کابل، پیچش ناکافی سیم (هادی کابل)، له شدگی کابل و... را نیز تشخیص دهد.
مشخصات تست HI POT
این تست می تواند با اعمال ولتاژ AC یا DC انجام گیرد. تست با هر کدام از روشهای اعمال ولتاژ (DC , AC) مزایا و معایب خاص خود را داراست. و در واقع به تجهیز مورد تست وابسته است.
مزایای تست DC    مزایای تست AC
این تست با یک سطح جریان بسیار کوچک، مصرف توان کمتر و خطر کمتر برای اپراتور انجام می گیرد.
جریان نشتی اندازه گیری شده، تصویر واقعی تری از جریان واقعی است.
برای تست برخی از مدارها که در آنها از دیود، خازن و ... استفاده شده است ، فقط از این روش می توان استفاده کرد به علت تغییر مرتب پلاریته شکل موج اعمالی، نیازی به افزایش آهسته ولتاژ نیست.
پس از اتمام تست نیازی به تخلیه الکتریکی تجهیز مورد تست نیست.
این تست در هر دو پلاریته به عایق استرس اعمال می کند.
 
                 شکل فوق تصویری از یک دستگاه HI POT که هم در روش ACو هم در روش DC کاربرد دارد را نشان می دهد.
تفاوت بین شکل موج های AC وDC ما را مجبور به اعمال روشهای متفاوت برای انجام تست می کند. اصول انجام تست با روشهای فوق یکسان است و کافیست اپراتور رابطه بین شکل موج DC و معادل AC آنرا محاسبه کند.شکل موج AC غالباً به صورت مقدار موثر(RMS : Root Mean Squared) بیان می شود. توسط این مقدار موثرAC، مقدار انرژی موثر مشابهی مانند شکل موج DC در یک ولتاژ مشابه فراهم می شود.به عنوان مثال مقدار انرژی موثر یک منبع 25 ولت DC و یک منبع ولتاژ AC با مقدار ولتاژ موثر 25 ولت مشابه است.
مقدار کمی شکل موج RMS در برق AC در نقطه Peak شکل موج سینوسی به مراتب بیشتر است. در حقیقت بین ولتاژ پیک اندازه گیری شده و مقدار RMS رابطه زیر وجود دارد:
Vpeak =√2 * Vrms
از آنجا این تست همواره با خطر همراه است، قبل از انجام تست لازم است برای ایمنی بیشتر شخص و تجهیزات تدابیری اندیشیده شود. و برای انجام تست طبق دستورالعمل کارخانه سازنده آن دستگاه خاص عمل گردد.  
روش انجام این تست طبق استاندارد IEC 502-2ویرایش 5-1998 به صورت زیر است:
تست DC: توسط دستگاه HI POT یک ولتاژ  DCمعادل چهار برابر ولتاژ نامی فاز، به مدت 15 دقیقه به کابل ها اعمال می گردد. در صورت سلامت کابل یا تجهیز مورد تست، میزان جریان نشتی ماکزیمم نباید از 5 mA بیشتر شود (3.5 mA rms).
برای یک کابل سه Core مطابق شکل عمل می شود. (دو تا از Core-ها، اسکرین و آرمور کابل به هم وصل شده و زمین می شوند.) این عمل در مراحل بعد برای بقیه Core- ها نیز بکار می رود.
ولتاژ فوق را باید به تدریج اعمال نمود.(حدود دو دقیقه)
تست AC: در روش AC تست HI POT به دو روش صورت می گیرد:
1-     به مدت 5 دقیقه ولتاژی معادل ولتاژ خط (فاز به فاز) بین یکی از هادی ها و شیلد و دیگر هادی ها اعمال می شود.
2-     ولتاژی برابر با ولتاژ نامی، به مدت 24 ساعت و همانند شرایط بهره برداری به کابل اعمال می گردد.

اندازه گیری صحت سنجش فشار در سیستم های خلأ

اندازه گیری صحت سنجش فشار در سیستم های خلأ

برای اولین بار در کشور امکان اندازه گیری صحت سنجش فشار در سیستم های خلأ فراهم شد امکان ارزیابی صحت فشار اندازه گیری شده در سیستم های خلأ، با کسب توانمندی کالیبراسیون خلأسنج های پیرانی در جهاد دانشگاهی صنعتی شریف، فراهم شد علی اصغر زواریان در گفتگو با خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران، با بیان این مطلب افزود: کسب این توانمندی، گام مهمی در غلبه بر بخشی از تحریم ها علیه کشورمان است. عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی صنعتی شریف در ارتباط با صحت اندازه گیری گفت: اندازه گیری و اطمینان از صحت عملکرد خلأسنج ها همواره یکی از دغدغه های موجود در فعالیتهای علمی بوده و کالیبراسیون در آن نقش اساسی دارد. هم اکنون توسعه فناوری در کشور ما نیازمند توسعه آزمایشگاه های مرجع کالیبراسیون است. وی در این زمینه افزود: چون در بیشتر آزمایش­های فیزیکی به محیط­های خلأ نیازمندیم، بنابراین تکنیک خلأ و روش های ایجاد آن و همچنین صحت سنجش آن در سیستم های خلأ از اهمیت زیادی برخوردار است. زواریان به صحت اندازه گیری خلأ در سیستم های خلأ ، به عنوان یکی از نیازهای صنایع وابسته به خلأ اشاره کرد و افزود : بسیاری از پژوهش های مرتبط با فناوری نانو، با استفاده از سیستم های خلأ انجام می شود، بطوریکه برای اندازه گیری میزان خلأ ، به هر اندازه که دستگاه خلأسنج پیرانی بهتر کالیبره شده باشد ، پژوهشگر نتایج معتبرتری را دریافت خواهد کرد. مدیر گروه پژوهشی فناوری خلأ دربارۀ کاربردهای فناوری خلأ افزود : این تکنولوژی یکی از تکنولوژیهای مادر بوده و خلأ یک علم کاربردی بنیادی است که هر کشوری برای آنکه بتواند در مسیر پیشرفت و صنعتی شدن قدم بردارد و به سایر فناوری های مهم ازجمله میکروالکترونیک ، نانو ، لیزر ، صنایع MEMS دست یابد ، ناگزیر از در اختیار داشتن این تکنولوژی به طور کامل می باشد. وی با اشاره به کاربردهای تکنولوژی خلأ گفت: از این تکنولوژی به شکل های مختلف در پژوهش ها و صنایع گوناگون استفاده می شود و در بعضی موارد خلأ به طور دائم در دستگاه باقی می ماند ، مثل لامپها ، لوله های تخلیه الکتریکی ، برخی لیزرها ، لامپهای اشعه کاتدی ، لامپ های رادیویی و غیره . در مواردی هم این فناوری در سیستم هایی کاربرد دارد که خلأ تنها برای مدتی معین به منظور انجام فرآیندی به وجود می آید . همچنین اندازه گیری خلأ در تجهیزات هواشناسی ، هواپیما ، خودرو ، موشک ، ماهواره ، بالن‌های هواشناسی ، میکروالکترونیک ، لیزر، صنایع نظامی و هوافضا از دیگر کاربردهای فناوری خلأ است. عضو هیأت علمی جهاددانشگاهی صنعتی شریف در پاسخ خبرنگار دانشگاهی باشگاه خبرنگاران مبنی بر اینکه این دستگاه تولید انبوه دارد یا خیر افزود : این دستگاه نیازی به تولید انبوه ندارد و علت آن مرجع بودن دستگاه است ، تمام خلأسنج های پیرانی موجود در کشور را می توان با مراجعه به جهاد دانشگاهی صنعتی شریف توسط این دستگاه کالیبره کرد . این واحد برای اولین بار در کشور خدمات کالیبراسیون فشارسنج پیرانی را در محدوده 1-10 تا 3-10 تور با استفاده از سنجه مک لئود ارائه می نماید. مدیر گروه پژوهشی خلأ جهاد دانشگاهی صنعتی شریف در این زمینه گفت : سنجه مک لئود قدیمی ترین و دقیق ترین خلأسنج مطلق می باشد که همچنان تا امروز به عنوان یک ابزار مرجع برای کالیبره کردن دیگر ابزارهای اندازه گیری خلأ مورد استفاده قرار می گیرد. علی اصغر زواریان افزود : این خلأسنج در سال 1874 توسط H.G.McLeod اختراع شد و از نظر تئوری می تواند برای اندازه گیری فشار در محدوده 1-10 تا 7-10 تور مورد استفاده قرار گیرد ولی در عمل این وسیله برای گازهای پایدار در تمام محدوده 1-10 تا 3-10 تور قابل استفاده است و پایین تر از این فشار، اندازه گیری تنها به صورت کیفی انجام می شود.

تاریخ: ۱۳۹۲/۱۱/۷